Bozcaada Dergisi Bozcaada'ya vuran fırtınalara ve dalgalara karşı
İlgili Yazılar
“Kültür Kargası”nın bu bölümünde ‘dumanı üstünde’ bir ada kitabı var: Bozcaadalı Süleyman Güner’in kaleme aldığı ve ada öykülerinden oluşan “Lodos Ağacı”. Papirüs Yayınları’ndan kısa süre önce çıkan kitap Güner’in ilk kitabı. Aynı zamanda Bozcaada Mendirek dergimizde de uzun süredir denemeleri, şiirleri ve öyküleri yayınlanan Süleyman Güner’in kitabından önce biraz kendisini tanıtalım…
İlk ve orta öğrenimini Bozcaada’da geçiren Süleyman Güner 17 yaşına kadar Bozcaada’da kaldı. Edebiyata ve sanatın her dalına olan ilgisi küçük yaşlardan itibaren adalıların da ilgisini çekiyordu. Öyle ki sunuculuğunu yaptığı yılsonu müsamerelerinde kompozisyon ve şiir dalında birincilik ödüllerinin yanı sıra, koroda, piyeste, folklor ekibinde, aradaki skeçlerde yer alarak sevilen biri haline gelmişti. Gözlem ve taklit yeteneği sayesinde ada yaşamını çok yakından izleyerek, bu hikâyeleri ileride kullanmak üzere heybesine atmıştı.
Mülkiye mezuniyetinin ardından 30 yıl bankacılık yaptıktan sonra, “Bozca Adamdan Sesler” adıyla Bozcaada’nın sesini duyurmaya, Mendirek dergimizdeki yazı ve şiirleriyle geçmişle bağ kurmaya devam ediyor. Adadaki mübareke geleneğini işlediği “Mübareke-Tebareke” adlı öyküsü mansiyon alarak seçki içerisinde yayınlanmıştır. Şimdi de uzun süredir yazdığı ada öykülerinden oluşan “Lodos Ağacı”
adlı kitabıyla karşımızda…
Kitap adını adalıların çok iyi bildiği lodos ağacından alıyor. Adanın hakim rüzgârlarından olan lodos yorgunu bu imge, öykülerde direkt olarak değil dönüşümü simgeleyen bir metafor olarak karşımıza çıkıyor.
Kitaba gelecek olursak; Arka plandaki 1950’lerden günümüze kadar gelen kurgusal öyküleri ile yazarın, ada yaşamına yakından tanıklığını hissetmemek mümkün değil. Öykülerde geçmişe özlemle nostaljik bir bakış olmakla birlikte hızlı dönüşümüne ve doğal yıkımına direnen, adalıların adayı terk etmelerini eleştiren, Rumların göçleriyle yüzleşmeye ve umuda ilişkin tavrı da hissediliyor. Ancak kitabın geneline yayılan bir masumiyet olgusu ön plana çıkıyor. Masumiyeti çocuk kahramanların çokça olduğu öykülerde kişi üzerinden gördüğümüz gibi, adanın turizmle tanışmadan önceki yaşam biçimi ve insan ilişkileri üzerinden de okuyabiliriz. Öyküler boyunca adanın adetleri, çocuk oyunları, endemik bitkileri, şivesi, yemeklerini de görüyoruz. Fayton, kale, şeytanminaresi, pırpır, traktör, Yakar motoru, kuyu, bağ, çınar, bisiklet gibi nesneler de kitap boyunca öykülerin başkişilerinden rol çalar.
Belgesel bir kaynak olarak kabul edilmese de samimi bir üslupla yazılmış kitap, Bozcaada’yı kendi dinamikleri üzerinden ve hiç didaktik olmadan vermeyi beceriyor. Kitap bir anı kitabı yerine ütopik bir ortamda varlığını sürdüren, barış ve huzur arayan bir yerde konumlanıyor. Kolay okunmasına karşın, düşündüren ve hem adalı hem ziyaretçi olarak çuvaldızı kendinize batıracağınız felsefik bir ruhu olduğunu da ekleyelim.
Papirüs yayınlarından 24 Şubat’ta çıkan ve 20 öyküden oluşan 143 sayfalık kitabın arka kapak yazısına göz attığımızda:
“Ege’nin sabır ve özenle işlediği dallar her fırtınada Bozcaada’nın sahillerine vurur, Lodos Ağacı denmesi bundandır.
Benim de bunca yıl içimde biriktirdiğim tohumlar sözcüklerde büyüyüp önce fidan sonra ağaç oldular. Sonra da birer birer kıyılarıma vurdular. Anlatacak öykülerim hep vardı. Adada da, adadan ayrıldıktan sonra da… Bana hep ‘Bunları neden kitaplaştırmıyorsun?’ diye sordular. Oysa içimdeki denizle hesaplaşmaları için sabır ve özen gerekiyordu. İşte, şimdi sizinle buluştular.
Anlatılan öykülerin yaşanmışlıklardan yontulmuş olduğunu söyleyebilirim. Geçmişten bugüne, yediden yetmişe, ada halleri. Daha anlatacak çok öyküm var.
Bozca Adam Süleyman Güner”
[Bu yazı Nisan 2022’de Bozcaada Mendirek Dergisi’nin 48. sayısında yayınlanmıştır.]
